Çocuklarda
göbek fıtığı
Bebek veya çocuk
ağladığında, ıkındığında bağırsakların veya karın içi yap dokusunun göbek
cildinde şişlik oluşturacak şekilde dışarı çıkması göbek fıtığı olarak
isimlendirilir. Çoğunlukla acil müdahele gerektirmez ve diğer fıtıkların aksine
kendiliğinden iyileşme olasılığı yüksektir.
Nasıl gelişir?
Doğumdan
önce anneyle bebek arasında bağlantı göbekten geçen yapılarla olmaktadır.
Önceden daha geniş açıklığa sahip göbek deliği doğuma doğru giderek küçülür.
Bebeğin göbek kordonu düştükten sonra üzeri ciltle kaplanır ve cildin altında
daha kalın destek dokusu olan fasya bulunur. Bu fasyanın göbeğin alt kısmına
denk gelen kısmında halka şeklinde açıklığın bulunması göbek fıtığına nedne
olur.
Kimlerde
görülür?
Bebeklerde
göbek fıtığı doğumdan var olsa da, ortalama 6. ayda tanı koyulur. Kız ve
erkeklerde eşit miktarda görülür. Erken doğumlu ve düşük doğum ağırlıklı
bebeklerde görülme sıklığı yüksektir. Doku iyileşmesi sorunlu bazı
hastalıklarda da görülme sıklığı yüksektir.
Kendini nasıl
belli eder?
Bebek ağladığında,
ıkındığında karın içi basınç artar ve göbek cildi kese şeklinde dışarı doğru
çıkar. Cilt altında çoğunlukla yumuşak, içi gazlı bağırsak dokusu ve yağ dokusu
ele gelir. Bastırıldığında ve bebek sakinleştiği zaman fıtık küçülür ve
içindeki bağırsaklar karın içine doğru geri gider. Göbek fıtıkları genel olarak
ağrısızdır, çocuğa ağrı, huzursuzluk vermez. Çocuk ağladığı için göbek fıtığı
şişer, göbek fıtığı şiştiği için çocuk ağlamaz. Kasık fıtıklarından farklı
olarak göbek fıtıklarında bağırsak sıkışması çok nadir görülür. Bu zaaman
göbekte kızarıklık, hasssasiyet, karın şişliği, çocuğun genel durumunda
bozukluk görülür. Göbek fıtığı boğulması acil durumdur.
Nasıl tanı
koyulur?
Göbek
fıtığının tanısı dışarıdan bakınca kolaylıkla koyulabilir. Burada önemli olan
dışarı doğru çıkan cildin büyüklüğü değil de, bastırıldığında halka şeklinde
olan fıtığın- fasya defektinin boyutudur. Ek görüntüleme yöntemlerine (USG)
nadiren gerek duyulur.
Göbek fıtığı
varlığında ne yapılır?
Bebeklerde göbek fıtığı varlığı acil
bir durum olmayıp, takip gerektirir. Göbek fıtıklarının büyük çoğunluğu 2
yaşına kadar kendiliğinden küçülüp kapanabilir. Tam kapanma olmayanlar da hemen
ameliyat edilmez ve küçülme devam ediyorsa 4 – 5 yaşına kadar takip edilir.
Çapı 1cm^den küçük olanlarda
kendiliğinden kapanma şansı 1,5cm'den büyük olanlara kıyasla çok yüksektir.
Bebeklerde göbek fıtığı üzerine
madeni para veya benzeri şeylerin bağlanması, baskı uygulanması gereksiz ve
hatta tehlikelidir. Normalde sıkışma şansı çok düşük olan göbek fıtığına
dışarından uygulanan baskılar fıtık içinde bağırsağın zarar görmesine neden
olabilir. Bu türlü uygulamalar zaten kendiliğinden küçülme şansı yüksek olan
göbek fıtığının kapanmasını hızlandırmaz.
Aşağıdaki durumlarda göbek fıtığının
ameliyat edilmesi gerekmektedir:
·
2 yaşından sonra küçülme
göstermeyen veya tam tersi büyüyen fıtıklar
·
4 yaşından sonra hala
kapanmayanlar
·
Bir kez bile olsun fıtık
sıkışması yaşayanlar
·
Anahtar deliği şeklinde olan
göbek fıtıkları (proboscoid görünümlü)
·
Epigastrik herniler
Nasıl tedavi
edilir?
Tedavi
ihtiyacı olan göbek fıtıklarında tek tedavi seçeneği cerrahi ameliyatdır. Yetişkinlerin
tersine çocuklarda göbek fıtığı onarımı ameliyatı daha basit ve günübirlik
ameliyatdır. Fıtığı kapatmak için sağlamlaştırıcı ek maddelere (greft) ihtiyaç
duyulmaz. Çocuklar ameliyat olduktan bir kaç saat sonra eve taburcu edilirler.
Op. Dr. Anar GURBANOV
